Ανάλογα με το τί πλέκεις, μπορεί να χρειαστεί να αυξήσεις τον αριθμό των πόντων που έχεις στις βελόνες σου. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να γίνει αυτό.
Καλό είναι οι αυξήσεις (όπως άλλωστε και οι μειώσεις) να γίνονται έναν ή δύο πόντους από τον ακριανό για πιο ωραία εμφάνιση και πιο στρωτό αποτέλεσμα.
Αυξήσεις σε πλέξη μους
Το ζετέ
Ο πιο απλός τρόπος να προσθέσεις πόντο μάλλον είναι το ζετέ: περνάς το νήμα πάνω από τη δεξιά βελόνα. Στην επόμενη σειρά η θηλιά αυτή πλέκεται όπως και οι άλλοι πόντοι.
Η στριφτή θηλιά
Όμως το ζετέ δημιουργεί τρύπα. Άρα ενδείκνυται για δαντέλες και άλλα ωραία σχέδια, εάν όμως θέλεις να κάνεις αύξηση χωρίς τρύπα, μπορείς στην επόμενη σειρά να πλέξεις το ζετέ από το πίσω ποδαράκι, ή μπορείς να το στρίψεις κατευθείαν: αύξηση με στριφτή θηλιά.
Η στριφτή θηλιά είναι ο αγαπημένος μου τρόπος να κάνω αυξήσεις στην πλέξη μους.
Με στριφτές θηλιές μπορείς επίσης να προσθέσεις περισσότερους από έναν πόντους στο τέλος μιας σειράς.
Πώς να βάζεις πόντους πλέκοντας
Άλλος τρόπος να προσθέσεις πολλαπλούς πόντους στην αρχή μιας σειράς είναι ο εξής:
Αύξηση πλέκοντας δύο φορές τον ίδιο πόντο
Άλλος τρόπος αύξησης είναι να πλέκεις δύο φορές τον ίδιο πόντο, πρώτα από το μπροστινό και μετά από το πίσω ποδαράκι. Στα αγγλικά λέγεται kfb (knit front back). Η αύξηση αυτή είναι ασύμμετρη: δημιουργείται μια οριζόντια γραμμή στη βάση του δεύτερου πόντου. Χρησιμοποιείται συχνά στην πλέξη μους, όπου τα οριζόντια κυματάκια της πλέξης κρύβουν την αύξηση.
Πρόσφατα έμαθα πώς να κάνω την αύξηση αυτή ανάποδα, σε περίπτωση που θέλω να έχω συμμετρικές αυξήσεις:
Αυξήσεις σε πλέξη ζέρσεϋ
Ενώ οι αυξήσεις στην πλέξη μους κρύβονται εν μέρει από τα οριζόντια κυματάκια, στην πλέξη ζέρσεϋ φαίνονται πολύ περισσότερο. Εδώ λοιπόν χρειαζόμαστε αυξήσεις αφενός διακριτικές και αφετέρου συμμετρικές.
Προσθήκη πόντου από το οριζόντιο νήμα
Για να προσθέσω πόντο στην πλέξη ζέρσεϋ συνήθως σηκώνω το νήμα ανάμεσα στις δύο βελόνες και το στρίβω είτε προς τα δεξιά (M1R – make one right) είτε προς τα αριστερά (M1L – make one left).
Δεξιά αύξηση (M1R):
Αριστερή αύξηση (M1L):
Συμμετρικές αυξήσεις σε αντίχειρα γαντιού και σε μανίκι ζακέτας
Αυξήσεις από το δεξί ή αριστερό ποδαράκι
Επίσης ωραία τεχνική για σχεδόν αόρατες και συμμετρικές αυξήσεις είναι να πλέκεις το δεξί ή το αριστερό ποδαράκι του πόντου της από κάτω σειράς – στα αγγλικά: lifted increases – RLI (right lifted increase) και LLI (left lifted increase).
Προσθήκες πόντου σηκώνοντας το ποδαράκι της από κάτω σειράς
Για να κάνεις δεξιά αύξηση, σήκωσε το δεξί ποδαράκι του πόντου που βρίσκεται κάτω από τον πόντο της αριστερής βελόνας και πλέξε το.
Για να κάνεις αριστερή αύξηση πρέπει να σηκώσεις το αριστερό ποδαράκι του πόντου που βρίσκεται δύο σειρές πιο κάτω από τον πόντο που μόλις έπλεξες (μια και τον έχεις ήδη πλέξει). Φρόντισε να μην στρίψεις τον πόντο όταν τον πλέξεις.
Αυξήσεις σε ανάποδη
Συνήθως οι αυξήσεις και οι μειώσεις γίνονται στην καλή πλευρά του πλεκτού, ενδέχεται όμως να χρειαστεί να κάνεις και κάποια αύξηση σε ανάποδη σειρά.
Μπορείς λοιπόν να σηκώσεις το οριζόντιο νήμα ανάμεσα στις βελόνες, να το στρίψεις προς τα δεξιά ή τα αριστερά και να πλέξεις τη θηλιά ανάποδη.
Μake one purl right (M1PR)
Make one purl left (M1PL)
Πολλαπλές αυξήσεις
Πολλαπλές αυξήσεις μπορούν να γίνουν με διάφορους τρόπους, ανάλογα με το αποτέλεσμα που θέλεις να πετύχεις. Μπορείς στον ίδιο πόντο να πλέξεις πολλές φορές εναλλάξ:
καλή και ζετέ (kyok), ή
καλή από το μπροστινό και το πίσω ποδαράκι (kfbfb), ή
καλή και ανάποδη (kpkp).
Οι πολλαπλές αυξήσεις χρησιμοποιούνται σε κόμπους και γρομπαλάκια (καρυδάκια).
Καλή – ζετέ – καλή
Καλή από το μπροστινό και το πίσω ποδαράκι
Καλή – ανάποδη – καλή
…και μετά το χάος
Φυσικά είναι δυνατοί και διάφοροι συνδυασμοί των ανωτέρω. Το παρακάτω βίντεο, π.χ., δείχνει πολλαπλή αύξηση πλέκοντας εναλλάξ τον πόντο ανάποδη από το μπροστινό και πίσω ποδαράκι.
Το ξήλωμα και οι διορθώσεις, ή αλλιώς: Το μεγάλο ηθικό δίλημμα
Καταρχάς: Ψυχραιμία! Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες…
Αν μόλις ξεκίνησες να πλέκεις, μην είσαι υπερβολικά τελειομανής. Σημαντικό στην αρχή είναι να βρεις τον ρυθμό σου και τη σωστή τάση στο νήμα. Να είσαι περήφανος/η αν καταφέρεις να ολοκληρώσεις ένα τετράγωνο, κι ας έχει λάθη.
Σε κάποιες παραδόσεις άλλωστε, θεωρείται ύβρις το τέλειο εργόχειρο. 😎
Από την άλλη είναι καλό να συνηθίσεις στην ιδέα ότι η απόρριψη και το ξήλωμα είναι σημαντικό μέρος της δημιουργικής διαδικασίας. Ούτε κι εμένα μου αρέσει να ξηλώνω ώρες ή και μέρες δουλειάς (και μου συμβαίνει αρκετά συχνά), αλλά οι “χαμένες” ώρες (που δεν είναι ακριβώς χαμένες: είναι αναπόσπαστο κομμάτι της μάθησης και της δημιουργίας) θα ξεχαστούν γρήγορα, ενώ το έργο σου (ελπίζω ότι) θα το χαίρεσαι επί πολλά χρόνια. Δική σου απόφαση, όμως, το αν και πότε θα επιχειρήσεις να διορθώσεις το λάθος, και μην ξεχνάς ότι πλέκεις για δική σου ευχαρίστηση.
Το αν θα αποφασίσεις να διορθώσεις ένα λάθος ή όχι, πάντως, μπορεί να είναι μεγάλο ηθικό δίλημμα.
Πώς να διορθώσεις ένα λάθος
Αν βρήκες κάποιο λάθος και θέλεις να το διορθώσεις, υπάρχουν οι εξής επιλογές ανάλογα με το σημείο που βρίσκεται το λάθος και τη σοβαρότητα του:
Αν το λάθος είναι στη σειρά που βρίσκεσαι, μπορείς να ξεπλέξεις έναν-έναν τους πόντους, μέχρι να φτάσεις στο λάθος και να το διορθώσεις.
Το ξήλωμα γίνεται με τον ίδιο τρόπο, είτε ξηλώνεις καλή είτε ανάποδη: Πέρασε την αριστερή βελόνα στον πόντο που βρίσκεται κάτω από τον πόντο της δεξιάς βελόνας. Άφησε να πέσει ο πόντος της δεξιάς βελόνας. Το παρακάτω βίντεο δείχνει πώς πλέκεται και ξηλώνεται η ανάποδη.
Αν σου έχει φύγει πόντος στην πλέξη ζέρσεϋ, μπορείς να τον μαζέψεις εύκολα με ένα βελονάκι.
Μπορείς να τον μαζέψεις ακόμη και χωρίς βελονάκι 🤓
Στην πλέξη μους είναι λίγο πιο πολύπλοκο.
Αν το λάθος βρίσκεται κάποιες σειρές πιο κάτω από εκεί που έχεις φτάσει, ξέπλεξε αυτόν τον έναν πόντο, διόρθωσε το λάθος και ξαναμάζεψέ τον με τον ίδιο τρόπο.
Νήμα ασφαλείας
Αν είναι κάπως πιο σοβαρό το λάθος, ίσως χρειάζεται να ξηλώσεις ολόκληρο κομμάτι του πλεκτού. Με μια κυκλική βελόνα ή καλτσοβελόνα σήκωσε έναν-έναν τους πόντους σε μια σειρά του πλεκτού που να βρίσκεται κάτω από το σημείο που θέλεις να διορθώσεις και ξήλωσε το πλεκτό μέχρι αυτό το σημείο.
Για να διευκολυνθείς, χρησιμοποίησε βελόνα πιο λεπτή από αυτήν με την οποία έπλεξες το πλεκτό.
Πρόσεξε μη στρίψεις τους πόντους. Να σηκώνεις δηλαδή πάντα το δεξί ποδαράκι του κάθε πόντου, ασχέτως εάν βρίσκεσαι στην καλή ή στην ανάποδη πλευρά του πλεκτού.
Σε μονόχρωμη πλέξη ζέρσεϋ, εάν περνάς τη βελόνα από την καλή μεριά, είναι εύκολο να πηδήξεις κατά λάθος σε άλλη σειρά. Καλύτερα, λοιπόν, να περάσεις τη βελόνα από την ανάποδη, κάτι που μπορεί να φαίνεται κάπως πιο πολύπλοκο, θα αποφύγεις, όμως, αρκετή ταλαιπωρία.
Αν νοιώθεις μεγάλη ανασφάλεια ή εάν πλέκεις ιδιαίτερα πολύπλοκο σχέδιο, μπορείς να περνάς προκαταβολικά σε τακτά διαστήματα ένα νήμα ασφαλείας από όλους τους πόντους που έχεις στη βελόνα, ώστε, αν κάνεις κάποιο λάθος αργότερα, να μπορείς να ξηλώσεις με ασφάλεια το πλεκτό μέχρι τη σειρά αυτή και να μη χρειάζεται να το ξηλώσεις όλο.
Το καλύτερο νήμα για αυτή τη δουλειά είναι το μη κηρωμένο οδοντικό νήμα. Είναι λεπτό, στιλπνό και ανθεκτικό. Φρόντισε το βοηθητικό αυτό νήμα να είναι περασμένο καλά μέσα από κάθε πόντο και να βρίσκεται κάτω από τη βελόνα πλεξίματος, στη βάση δηλαδή των πόντων.
Συνέχισε να πλέκεις κανονικά. Εάν χρειαστεί, μπορείς να ξηλώσεις μέχρι το νήμα, να ξαναπεράσεις τους πόντους σε μια (λεπτή) βελόνα και να ξαναπλέξεις από το σημείο αυτό.
Χειρουργικές επεμβάσεις για δυνατούς λύτες
Υπάρχουν περιπτώσεις ενδιάμεσες, όπου δηλαδή το πρόβλημα αφορά περισσότερους από έναν πόντους, όχι όμως σε ολόκληρο το πλάτος του πλεκτού, όπως π.χ. εάν έχεις σταυρώσει ανάποδα μια πλεξούδα.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, σταύρωσα λάθος τις πλεξούδες σε πλέξη μπριός 4 (διπλές) σειρές πιο κάτω. 😱 Έχω ένα νήμα ασφαλείας, αλλά είναι πολύ πιο κάτω, και δεν θέλω να ξηλώσω τόσο μεγάλο κομάτι. Επίσης, το σχέδιο παραείναι πολύπλοκο για να προσθέσω εκ των υστέρων νήμα ασφαλείας. Απαιτείται λοιπόν χειρουργική επέμβαση 👩🏻⚕️
Ξηλώνω όσους πόντους και όσες σειρές είναι απαραίτητο. Κατόπιν περνώ τους πόντους σε μια λεπτή βελόνα (όσο πιο λεπτή, τόσο πιο εύκολα περνιούνται), και ξαναπλέκω το τμήμα αυτό σειρά προς σειρά.
Η δυσκολία εδώ είναι να πλέκεις κάθε σειρά με το σωστό νήμα. Ειδικά στην πλέξη μπριός, αλλά όχι μόνο, είναι πολύ εύκολο να μπερδέψεις τη σειρά των νημάτων.
Άλλη δυσκολία είναι να πλέκεις με τη σωστή τάση, διότι αν πλέξεις το τμήμα αυτό πιο σφιχτά ή χαλαρά από ό,τι είχες πλέξει αρχικά, είτε θα σου κρέμονται θηλιές, είτε θα σου τελειώσει το νήμα προτού πλέξεις όλους τους πόντους.
Αυτού του τύπου οι διορθώσεις απαιτούν αρκετή εμπειρία. Εάν ούτως ή άλλως έχεις βάλει νήμα ασφαλείας, δεν έχεις τίποτα να χάσεις: Δοκίμασε, και αν όλα πάνε στραβά, ξηλώνεις μέχρι το νήμα ασφαλείας.
Δεν σώζεται η κατάσταση;
Αν βλέπεις να μη σώζεται η κατάσταση, ή αν δεν έχεις προχωρήσει ακόμα πολύ, ίσως είναι καλύτερα να ξεκινήσεις τελείως από την αρχή.
Επειδή είναι μεγάλη πίκρα το ξήλωμα, συνήθως δεν κάθομαι να ξηλώνω, παρά αρχίζω από την αρχή με την άλλη άκρη του κουβαριού. Το πλεκτό θα αρχίσει να ξηλώνεται μόνο του, όταν θα έχω πλέξει το υπόλοιπο νήμα.
Αν αποφασίσεις να ξηλώσεις και να τυλίξεις σε κουβάρι το νήμα, φρόντισε να το τυλίξεις χαλαρά. Είναι που είναι ταλαιπωρημένο από το πλέξε-ξήλωσε… Συνήθως τυλίγω το νήμα γύρω από το κουβάρι και τον αντίχειρά μου. Έτσι, όταν βγάλω τον αντίχειρα, το νήμα είναι αρκετά χαλαρό.
…και λίγη αμπελοφιλοσοφία: Να αγαπάς τον εαυτό σου και τα πλεκτά σου με τα ελαττώματά τους 😎
Οι περισσότεροι άνθρωποι που γνωρίζω, απεχθάνονται το κρύψιμο των νημάτων. Ούτε κι εμένα μου άρεσε παλιά, μάλλον επειδή ήμουν νέα και δεν είχα υπομονή (αυτό το πρόβλημα λύθηκε: δεν είμαι πια νέα 😎) κι επίσης επειδή ένιωθα ότι δεν είχα βρει τον καλύτερο τρόπο.
Τρία πράγματα θέλεις να πετύχεις:
να είναι καλά στερεωμένη η άκρη για να μην ξηλωθεί το πλεκτό
να μη φαίνεται
να μην επηρεάζει την ελαστικότητα της πλέξης.
Τρεις λοιπόν είναι και οι γενικοί κανόνες:
Να κρύβεις συνολικά περίπου 5 cm νήμα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αφήσεις να κρέμονται τουλάχιστον 10 cm για να μπορέσεις να περάσεις τη βελόνα και να ράψεις εύκολα. Εάν το νήμα είναι στιλπνό, μάλλον χρειάζεται μεγαλύτερη άκρη. Εάν γίνεται εύκολα τσόχα, ίσως να τη βγάλεις και με λιγότερο.
Να κρύβεις τις άκρες στην πίσω πλευρά του πλεκτού.
Να ακολουθείς την κατεύθυνση των πόντων ή να κινείσαι διαγωνίως.
Πώς να κρύβεις προκαταβολικά (κάποιες από) τις άκρες
Όταν τελειώσεις ένα πλεκτό, έχεις να κρύψεις τουλάχιστον δύο άκρες, μία στην αρχή και μία στο τέλος του πλεκτού. Περισσότερες άκρες θα έχεις εάν χρησιμοποίησες περισσότερα από ένα χρώματα ή κουβάρια.
Όπως είπα, δεν απεχθάνομαι τελείως-τελείως το κρύψιμο των νημάτων, αλλά δεν χρειάζεται να το παρακάνουμε κιόλας 😎 Γι’αυτό στερεώνω την πρώτη άκρη με το που έχω βάλει τους πόντους στη βελόνα:
Κάνω λίγο-πολύ το ίδιο στην αλλαγή χρώματος:
Όταν ενώνεις κουβάρια, πάλι ουσιαστικά κρύβεις τις άκρες προκαταβολικά.
Για καλύτερα αποτελέσματα, φρόντισε οι άκρες του νήματος να λεπταίνουν στην άκρη. Αυτό μπορείς να το πετύχεις είτε τραβώντας το νήμα να σπάσει (να μην το κόψεις δηλαδή με ψαλίδι), είτε ξύνοντας τις άκρες με τη λεπίδα του ψαλιδιού.
Ωστόσο, δεν χρησιμοποιώ τη μέθοδο αυτή εάν ξέρω ότι θα χρειαστώ στη συνέχεια την άκρη του νήματος για να ισιώσω κάποιο «σκαλοπατάκι» (όπως αυτό που δημιουργείται όταν πλέκεις ρίγες κυκλικά) ή για να κλείσω κάποια τρύπα (όπως αυτές που μοιραία δημιουργούνται όταν μαζεύεις πόντους για να πλέξεις τα δάχτυλα σε γάντια).
Πλέξη ζέρσεϋ
Κρύψε τις άκρες στην πίσω πλευρά του πλεκτού ακολουθώντας το σχήμα των πόντων. Αν χρειαστεί να αλλάξεις σειρά, κινήσου διαγώνια.
Πλέξη μους
Η πλέξη μους είναι πολύ ελαστική. Κρύβοντας τις άκρες διαγωνίες, δεν επηρεάζεις την ελαστικότητα του πλεκτού.
Ενίοτε θα χρειαστεί να κρύψεις κάποιο νήμα σε λεπτή ρίγα της πλέξης μους. Ισχύει ο γενικός κανόνας να κρύβεις τις άκρες στην πίσω πλευρά του πλεκτού.
Πλέξη λάστιχο
Η πλέξη λάστιχο είναι κυρίως ελαστική μόνο στην οριζόντια διάστασή της. Στην περίπτωση αυτή λοιπόν, μπορείς να παραβείς τον κανόνα περί διαγώνιας κατεύθυνσης και να κρύψεις τις άκρες κατακόρυφα.
Όταν πλέκεις κυκλικά
Όταν πλέκεις κυκλικά και κλείσεις τους πόντους, σχηματίζεται κενό ανάμεσα στον τελευταίο και τον πρώτο πόντο του τελευταίου γύρου. Κλείσε το κενό, όταν κρύψεις την άκρη, συμπληρώνοντας την αλυσίδα που σχηματίζεται.
Πλέξη ζακάρ
Σε πυκνή πλέξη ζακάρ, με συχνές δηλαδή αλλαγές χρώματος και άρα κοντά νήματα στην πίσω πλευρά, μπορείς να κρύψεις τις άκρες πίσω από αυτά τα νήματα, ιδιαίτερα εάν δουλεύεις με μαλλί που γίνεται εύκολα τσόχα (που να μην είναι superwash δηλαδή).
Πλέξη μπριος
Στην πλέξη μπριος, δίπλα σε κάθε στήλη καλών πόντων, δημιουργείται ένα τσεπάκι ανάμεσα στα ανοιχτόχρωμα και τα σκουρόχρωμα νήματα. Εκεί μπορείς να κρύψεις την άκρη.
Βαμβακερό νήμα
Το βαμβακερό νήμα απαιτεί περισσότερη προσοχή, διότι κρύβεται πιο δύσκολα από το μάλλινο.
Γι’αυτό κόβω κάθε κλωστή του νήματος σε διαφορετικό μήκος, είτε κρύβω την άκρη προκαταβολικά, είτε κανονικά εκ των υστέρων.
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος να κλείνεις τους πόντους στο τέλος του πλεκτού είναι ο εξής: Πλέξε δύο πόντους, πέρασε τον πρώτο πάνω από τον δεύτερο, πλέξε τον επόμενο πόντο, πέρασε τον προηγούμενο πάνω από τον τελευταίο. Συνέχισε έτσι μέχρι να μείνει ένας πόντος.
Κόψε το νήμα. Τράβηξε τη βελόνα ώστε να περάσει το νήμα μέσα από τον πόντο.
Ενίοτε μπορεί να χρειαστεί να κλείσεις τους πόντους σε ανάποδη σειρά ή σε πλέξη λάστιχο. Η μέθοδος παραμένει η ίδια, το μόνο που αλλάζει είναι ότι πλέκεις τους πόντους ανάποδη αντί για καλή.
Ισλανδική μέθοδος
Το παραπάνω κλείσιμο συνήθως βγαίνει κάπως σφιχτό. Γι’αυτό συνήθως χρησιμοποιώ πιο χοντρές βελόνες στο κλείσιμο απ’ότι στο υπόλοιπο πλεκτό (κατά 0,5 mm).
Ωστόσο για τις πλέξεις μους και πουαν-ντε-ρι συστήνω το Ισλανδικό κλείσιμο, που βγαίνει λιγότερο σφιχτό.
Η μέθοδος της Τζένης
Οι ελαστικές πλέξεις χρειάζονται και ελαστικό κλείσιμο. Η πιο εύκολη ελαστική τεχνική είναι αυτή της Τζένης (Jeny’s surprisingly stretchy bind off. Ναι, με ένα μόνο n… Κι εμένα με ξενίζει αλλά δεν πρόκειται για τυπογραφικό λάθος).
Εναλλακτική ελαστική μέθοδος είναι η παρακάτω, που, αν και ανώνυμη 😉, δίνει πολύ ωραίο τελείωμα.
Ραφτά κλεισίματα: Ιταλικό, σωληνωτό, πάλι η Τζένη και kitchener
Υπάρχει μια σειρά από τεχνικές όπου οι πόντοι κλείνονται ράβοντας με βελόνα μανταρίσματος. Το αποτέλεσμα είναι πάρα πολύ ωραίο. Το μειονέκτημα είναι ότι, αν έχεις να κλείσεις πολλούς πόντους, π.χ. το στρίφωμα ενός πουλόβερ, πρέπει να ράβεις με πολύ μακρύ κομάτι νήματος, κάτι που από μόνο του είναι άκρως εκνευριστικό 🤨 Επιπλέον, ανάλογα και με την ποιότητα του νήματος, το νήμα μπορεί να φθαρεί με τα πολλά περάσματα και να σου σπάσει. Ακόμη πιο εκνευριστικό… 😤
Ιταλικό κλείσιμο
Η πιο κομψή λύση για λάστιχα, καθώς και για την πλέξη μπριος, αλλά αρκετά πιο μπελαλίδικη, είναι η Ιταλική μέθοδος.
Το αποτέλεσμα είναι πανομοιότυπο με την Ιταλική μέθοδο για να βάζεις πόντους. Εάν λοιπόν θέλεις οι δύο άκρες του πλεκτού να είναι ίδιες, μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτήν τη μέθοδο 🇮🇹
Κόψε το νήμα αφήνοντας μια ουρά με μήκος τουλάχιστον τετραπλάσιο του μήκους της άκρης που θέλεις να κλείσεις. Χρησιμοποίησε βελόνα μανταρίσματος.
Πέρασε το νήμα στον πρώτο πόντο σαν να πρόκειται να τον πλέξεις ανάποδη, χωρίς να τον βγάλεις από τη βελόνα πλεξίματος.
Πέρασε το νήμα στον δεύτερο πόντο σαν να πρόκειται να τον πλέξεις καλή, πάλι χωρίς να τον βγάλεις από τη βελόνα.
Πέρασε το νήμα στον πρώτο πόντο σαν να πρόκειται να τον πλέξεις καλή και άφησέ τον να πέσει από τη βελόνα.
Κατόπιν συνέχισε όπως δείχνει το βίντεο, μέχρι να μείνει ένας πόντος, δηλαδή:
Πέρασε το νήμα στον 2ο πόντο από την ανάποδη, χωρίς να τον βγάλεις από τη βελόνα πλεξίματος.
Πέρασε το νήμα στον 1ο πόντο από την ανάποδη, βγάζοντάς τον από τη βελόνα.
Πέρασε το νήμα ανάμεσα στον 1ο και τον 2ο πόντο από πίσω προς τα μπροστά.
Πέρασε το νήμα στον 2ο πόντο από την καλή. Η βελόνα θα βγει στην πίσω πλευρά του πλεκτού.
Πέρασε το νήμα στον 1ο πόντο από την καλή και βγάλε τον από τη βελόνα.
Για νά θυμάσαι τα βήματα αυτά, σκέψου: ανάποδη, ανάποδη-κλείσιμο, (πέρασε το νήμα), καλή, καλή-κλείσιμο.
Πέρασε τη βελόνα στον τελευταίο πόντο σαν να πρόκειται να τον πλέξεις καλή και βγάλε τον από την αριστερή βελόνα.
Το παρακάτω βίντεο δείχνει πώς να ξεκινήσεις και να τελειώσεις το Ιταλικό κλείσιμο. Για να ξεκινήσεις, πέρασε τη βελόνα στους δύο πρώτους πόντους από την αντίθετη μεριά από αυτό που είναι, δηλαδή αν ο πρώτος πόντος είναι καλή => πέρασε τη βελόνα σαν να θέλεις να τον πλέξεις ανάποδη. Ο δεύτερος πόντος τότε θα είναι ανάποδη άρα => πέρασε τη βελόνα από τη μεριά που τον πλέκεις καλή.
Ιταλικό κλείσιμο σε πλέξη μπρος
Σωληνωτό κλείσιμο
Το σωληνωτό κλείσιμο γίνεται με τον ίδιο τρόπο, μόνο που έχουν προηγηθεί δύο σειρές πλέξης ντουμπλ-φας. (Βλ. Σουβέρ Αννάπλεξις) Πλέκεις, δηλαδή, έναν πόντο καλή και περνάς τον επόμενο άπλεκτο κρατώντας το νήμα μπροστά από το πλεκτό. Επανάλαβε μέχρι το τέλος της σειράς. Στην επόμενη σειρά πλέξε καλή τους άπλεκτους πόντους και πέρασε άπλεκτους με το νήμα μπροστά τους πόντους που έπλεξες καλή στην προηγούμενη σειρά.
Εάν πλέκεις κυκλικά, ο δεύτερος γύρος γίνεται πλέκοντας ανάποδη τους άπλεκτους πόντους και περνώντας άπλεκτους με το νήμα πίσω από το πλεκτό τους πόντους που έπλεξες καλή στην προηγούμενη σειρά.
Το ίντερλοκ της Τζένης
Η Jeny Staiman (που έγινε διάσημη με το ελαστικό κλείσιμο, βλ. παραπάνω) έχει βρει πώς να κλείνεις τους πόντους ώστε η άκρη να είναι πανομοιότυπη με την αρχή του πλεκτού, όταν βάζεις πόντους με ανάποδες θηλιές ή με τη μέθοδο long tail (που ουσιαστικά είναι μια σειρά από ανάποδες θηλιές + μία πλεκτή σειρά). (Μου αρέσουν οι άνθρωποι που κάθονται να λύσουν τέτοιους γρίφους 🤓).
Το βίντεο δείχνει πώς δουλεύεται αυτό το κλείσιμο σε λάστιχο 1/1 (1 πόντο καλή, 1 ανάποδη).
Αόρατη ένωση (Kitchener stitch)
Η αόρατη ένωση (Kitchener ή grafting) γίνεται λίγο πολύ με τον ίδιο τρόπο με το Ιταλικό κλείσιμο, και χρησιμοποιείται συνήθως για να κλείσει κανείς τη μύτη κάλτσας. Η ένωση είναι τελείως αόρατη, κάτι ανάλογο με τη μέθοδο της Judy για να βάζει κανείς πόντους.
Η φωτογραφία δείχνει κάλτσα που έχει πλεχτεί από τη μύτη προς τα πάνω. Το ξεκίνημα της μύτης έχει γίνει με τη μαγική μέθοδο της Judy (Judy’s magic cast on) ενώ η φτέρνα έχει πλεχτεί τελευταία και έχει κλειστεί με Kitchener.
Πλεχτή ένωση (3-needle bind off)
Μπορείς να ενώσεις δύο κομμάτια πλέκοντάς τα μαζί και κλείνοντας ταυτόχρονα τους πόντους. Τη μέθοδο αυτή τη χρησιμοποιώ συχνά για να ενώσω τους ώμους μπλούζας ή ζακέτας.
Η ραφή του ώμου πρέπει να είναι γερή και σταθερή και γι’αυτό είναι πολύ κατάλληλη αυτή η ένωση. Αντιθέτως δεν συνιστώ την αόρατη ένωση για τους ώμους, διότι είναι μεν κομψή και αόρατη, παραείναι όμως ελαστική.
Shoulder joined with 3-needle bind off
Κυκλικό κλείσιμο
Για να κλείσεις τους πόντους σε σκουφί – εφόσον πλέκεις κυκλικά – ή ακόμα και στη μύτη κάλτσας (αν και η αόρατη ένωση είναι ομολογουμένως πιο κομψή), κόψε το νήμα αφήνοντας περίπου 20 cm. Πλέξε έναν-έναν τους πόντους τραβώντας κάθε φορά το νήμα μέσα από τον πόντο.
Αφού πλέξεις έτσι και τον τελευταίο πόντο, σφίξε το νήμα για να κλείσει τελείως η τρύπα και στερέωσε την άκρη.
Γιαλαντζί Ιταλικό κλείσιμο
Εάν σου φαίνεται μπελάς η Ιταλική μέθοδος, υπάρχει μια πιο εύκολη και σχεδόν εξίσου κομψή λύση.
Κλείσιμο με πικό
*Με τη μέθοδο chain edge cast-on )(βλ. Πώς βάζω πόντους;), βάλε 2 πόντους. Πλέξε τους καλή, πέρασε τον 1ο πάνω από τον 2ο. [Πλέξε άλλον έναν πόντο, πέρασε τον προηγούμενο πόντο πάνω από τον τελευταίο]. Πλέξε τις αγκύλες 3 φορές, δηλαδή κλείσε συνολικά 4 πόντους. Απομένει τώρα 1 πόντος στη δεξιά βελόνα, τον οποίον και θα περάσεις χωρίς να τον πλέξεις στην αριστερή βελόνα. Επανάλαβε από τον αστερίσκο μέχρι να έχεις κλείσει όλους τους πόντους.
Εάν θέλεις τα πικό (οι μύτες δηλαδή 👃👃👃) να απέχουν περισσότερο μεταξύ τους, κλείσε περισσότερους πόντους ανάμεσα στα πικό.
Κλείσιμο με κορδόνι
Γενικά το κλείσιμο με κορδόνι γίνεται ως εξής:
Πλέξε x πόντους (συνήθως 1-3), κλείσε έναν πόντο (είτε πλέκοντας 2 πόντους μαζί είτε κάνοντας μείωση με κλίση προς τα αριστερά) και πέρασε τους πόντους από τη δεξιά στην αριστερή βελόνα. Επανάλαβε από τον αστερίσκο μέχρι να εξαντλήσεις όλους τους πόντους.
Πριν ξεκινήσεις το κλείσιμο, φτιάξε x νέους πόντους στην αρχή της σειράς.
Τα παρακάτω βίντεο δείχνουν δύο διαφορετικές παραλλαγές της βασικής αυτής συνταγής, αλλά φυσικά υπάρχουν πολλές ακόμη.
Αυτές είναι οι μέθοδοι που γνωρίζω για να κλείνεις πόντους. Ξέχασα κάτι; Ποια είναι η αγαπημένη σου τεχνική; Γράψε μου στα σχόλια 👇
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να βάζεις πόντους για να αρχίσεις να πλέκεις. Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιώ τη μέθοδο που στα αγγλικά λέγεται long tail cast on.
Η μέθοδος αυτή λέγεται long-tail cast-on στα αγγλικά.
Πρόσεξε να μην σφίξεις υπερβολικά τους πόντους, διότι θα δυσκολευτείς όταν θα πλέκεις την πρώτη σειρά.
Συνήθως βάζω πόντους σε λίγο πιο χοντρή βελόνα (0,5 cm πιο χοντρή) από τις βελόνες με τις οποίες θα πλέξω για πιο στρωτό αποτέλεσμα.
Το μόνιμο πρόβλημα με αυτή τη μέθοδο είναι πόσο νήμα να υπολογίσεις για τους πόντους που θέλεις να βάλεις: καλός γενικός κανόνας είναι να υπολογίσεις τουλάχιστον 3 φορές το φάρδος του πλεκτού. Καλύτερα να αφήσεις παραπάνω πάντως, παρά να ξεμείνεις και να πρέπει να ξεκινήσεις από την αρχή…
Το μήκος του νήματος που θα χρειαστείς εξαρτάται και από το πάχος της βελόνας και του νήματος. Αν θέλεις να υπολογίσεις με μεγαλύτερη ακρίβεια, κάνε ένα δείγμα: Βάλε 10 (ή 20) πόντους, δες πόσο νήμα χρειάστηκες, πολλαπλασίασε το μήκος με τον αριθμό πόντων που θα χρειαστείς συνολικά και διαίρεσε τον αριθμό με το 10 (ή το 20). Πρόσθεσε και 15 cm για την άκρη που θα χρειαστεί να κρύψεις στο τέλος.
Όταν βάζεις πόντους με αυτήν την μέθοδο, σχηματίζεται ένα κυματάκι στην πίσω πλευρά του πλεκτού. Αυτό το κυματάκι θα πρέπει να βρίσκεται στην ανάποδη πλευρά του πλεκτού σου, άρα η πρώτη σειρά που θα πλέξεις θα είναι επίσης ανάποδη.
Η καλή πλευράΗ ανάποδη πλευρά
Εάν πλέκεις κυκλικά, το κυματάκι αυτό θα βρεθεί αυτομάτως στην εσωτερική πλευρά του πλεκτού.
Πριν ξεκινήσω να πλέκω, στερεώνω την ουρίτσα. Προτιμώ να στερεώνω όσες άκρες μπορώ προκαταβολικά, παρά να τις ράβω όλες μαζί στο τέλος 🤓
Ωστόσο, δεν χρησιμοποιώ τη μέθοδο αυτή εάν ξέρω ότι θα μου χρειαστεί το νήμα αυτό αργότερα για να κλείσω κάποιο κενό ή να ισιώσω κάτι. Επίσης αφήνω το νήμα να κρέμεται στη μέθοδο pinhole cast-on (Βλ. παρακάτω), διότι χρησιμεύει για να κλείσει η τρύπα στο τέλος.
Όταν πλέκεις κυκλικά και για να μην κάνει σκαλοπατάκι το πλεκτό στο σημείο που κλείνει ο κύκλος, μπορείς να βάλεις έναν επιπλέον πόντο και να τον περάσεις πάνω από τον πρώτο πόντο του γύρου.
Γενικά η μέθοδος long-tail δημιουργεί αρκετά ελαστική άκρη, εάν όμως χρειάζεσαι ακόμα περισσότερη ελαστικότητα (όπως π.χ. εάν βάζεις πόντους για κάλτσες ή τον λαιμό ενός πουλόβερ) υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις.
Για κάποιον περίεργο λόγο, όλες έχουν ονομασίες γεωγραφικές. 🤓Ξεκινάμε από τη βόρεια Ευρώπη.
Η παρακάτω μέθοδος λέγεται στριφτή γερμανική 🇩🇪 ή παλαιά νορβηγική 🇳🇴 (Twisted German – Old Norwegian).
Πάμε ανατολικά τώρα. Ελαστική και διακοσμητική άκρη δημιουργείται και με την παρακάτω τεχνική, που ανάλογα ποιον ρωτήσεις, λέγεται Εσθονική 🇪🇪, Λετονική 🇱🇻 ή Βουλγαρική 🇧🇬.
Εάν βάλεις το νήμα διπλό ή τριπλό στον αντίχειρα, μπορείς να τονίσεις ακόμη περισσότερο την άκρη.
Το δείγμα στα δεξιά έχει γίνει με τριπλό νήμα.
Αυτήν την τεχνική μου αρέσει να τη συνδυάζω με διπλό λάστιχο (2 καλή, 2 ανάποδη), αλλά άλλοι τη συνδυάζουν και με μονό λάστιχο (1 καλή, 1 ανάποδη).
Υπάρχει και η Ιταλική 🇮🇹 μέθοδος, που ενδείκνυται για μονό λάστιχο, πλέξη μπριος και πλέξη ντουμπλ-φας. Τον τελευταίο πόντο τον βάζω με την τεχνική long-tail για να μη μου φύγουν οι πόντοι.
Πρόσεξε ότι σε αυτήν την πρώτη σειρά, οι πόντοι που πλέκεις καλή έχουν το λάθος ποδαράκι μπροστά (το αριστερό). Αυτούς τους πόντους θα τους πλέξεις από το πίσω ποδαράκι (το δεξί).
Αφού βάλεις τους πόντους με αυτόν τον τρόπο, μπορείς να ξεκινήσεις κατευθείαν να πλέκεις λάστιχο, πλέξη ντουμπλ-φας ή μπριος. Εάν θέλεις σωληνωτό τελείωμα (tubular cast-on) μπορείς να πλέξεις δύο σειρές (ή γύρους) πλέξη ντουμπλ-φας (double knitting) πριν περάσεις σε μονό λάστιχο.
Εάν θέλεις να βάλεις πόντους με δύο χρώματα (π.χ. για να συνεχίσεις με δίχρωμη πλέξη μπριος), φτιάξε με τα δύο νήματα μια θηλειά, βάλε τη στη βελόνα και βάλε όσους πόντους χρειάζεσαι. Αυτή η πρώτη θηλειά δεν μετράει για πόντος – αφού βάλεις όλους τους πόντους και ξεκινήσεις να πλέκεις, θα τη λύσεις πάλι.
Ενίοτε χρειάζεται να προσθέσεις πόντους σε άλλο σημείο του πλεκτού εκτός από την αρχή. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι έχεις μόνο ένα νήμα, ενώ οι περισσότερες μέθοδοι απαιτούν δύο. Υπάρχουν δύο τρόποι να βάζεις πόντους με ένα μόνο νήμα:
Η μέθοδος με τις στριφτές θηλιές (backward loop cast-on):
Η πλεκτή μέθοδος (chain edge cast-on ή knitted cast-on):
Υπάρχει και μια παραλλαγή αυτής της μεθόδου, όπου περνάς τη βελόνα ανάμεσα στους δύο πρώτους πόντους. Η άκρη γίνεται έτσι λίγο πιο χοντρή.
Η παρακάτω μέθοδος χρησιμοποιείται όταν θέλεις να πλέξεις κυκλικά ξεκινώντας από το κέντρο ενός κύκλου και πλέκοντας προς τα έξω.
Ξεκινάς με 6-8 πόντους, στους επόμενους γύρους προσθέτεις σταδιακά πόντους και στο τέλος μπορείς να τραβήξεις την ουρίτσα για να κλείσει η τρύπα.
Αφού βάλεις τους πόντους, μοίρασέ τους σε καλτσοβελόνες ή χρησιμοποίησε τη μέθοδο magic loop.
Εγώ μοιράζω τους πόντους σε δύο καλτσοβελόνες μέχρι να έχω προσθέσει 20-30 πόντους, διότι το να κουμαντάρεις 4+1 καλτσοβελόνες με μόνο 8 πόντους δεν είναι και πολύ εύκολο. (Η πρώτη από τις παρακάτω φωτογραφίες έχει τραβηχτεί αποκλειστικά για να δείξει την κατανομή των πόντων.)
Η μέθοδος Judy’s magic cast-on (η μαγική μέθοδος της Τζούντι) συνήθως χρησιμοποιείται σε κάλτσες που ξεκινούν από τα δάχτυλα και πλέκονται προς τα πάνω.
Με την τεχνική αυτή δεν υπάρχει ορατή ένωση στη μύτη της κάλτσας.
Αυτή η τεχνική συνήθως συνδυάζεται με τη μέθοδο magic loop, διότι είναι πιο εύκολο να πλέξεις τους πόντους εάν η μία σειρά βρίσκεται σε σύρμα κυκλικής βελόνας. Εάν βρίσκονται και οι δύο σειρές σε βελόνες, είναι πιο σφιχτοί οι πόντοι και είναι πιο δύσκολο να πλεχτούν.
Ενίοτε χρειάζεται να σηκώσεις πόντους στην κάτω άκρη του πλεκτού και να συνεχίσεις να πλέκεις προς την αντίθετη κατεύθυνση. Πολύ κομψό αποτέλεσμα χωρίς ορατή ένωση μπορείς να πετύχεις εάν βάλεις τους πόντους χρησιμοποιώντας βοηθητικό νήμα. Εκ των υστέρων αφαιρείται το βοηθητικό νήμα, αφήνοντας μια σειρά πόντων για να συνεχίσεις να πλέκεις προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Με το βοηθητικό νήμα πλέξε μια αλυσίδα με το βελονάκι (μια σειρά γαϊτανάκια δηλαδή) με 5-10 παραπάνω πόντους από όσους χρειάζεσαι. Σήκωσε πόντους πλέκοντας μέσα από το πίσω ποδαράκι της αλυσίδας. (Εάν τους πλέξεις μέσα από ένα από τα δύο μπροστινά ποδαράκια, δεν θα μπορέσεις να ξηλώσεις εύκολα την αλυσίδα. Το ξέρω γιατί το έχω κάνει 🤨)
Εναλλακτικά, μπορείς να περνάς τους πόντους σε βελόνα πλεξίματος κατευθείαν, την ώρα δηλαδή που πλέκεις την αλυσίδα:
Αφού πλέξεις όσο χρειάζεται, ξήλωσε τον τελευταίο πόντο της αλυσίδας και κατόπιν τράβηξε προσεκτικά το νήμα, ξηλώνοντας σιγά-σιγά την αλυσίδα και περνώντας τους πόντους σε βελόνα πλεξίματος.
Για βοηθητικό νήμα διάλεξε κάποιο που να ξηλώνεται εύκολα, π.χ. βαμβακερό μερσεριζέ (μη διαλέξεις μοχέρ…).
Ειδικά εφφέ 👀
Οι δύο τελευταίες τεχνικές είναι διακοσμητικές: Η άκρη με κορδόνι και η άκρη με μύτες (πικό).
Η άκρη με κορδόνι έχω δει να χρησιμοποιείται σε εσάρπες (σάλια;; 🤓) και κασκόλ.
Βάλε 3 πόντους. Πέρασε τους, χωρίς να τους πλέξεις, στην αριστερή βελόνα.
Επόμενη σειρά και όλες οι επόμενες: 1 ζετέ, 3 πόντους καλή. Πέρασε 3 πόντους στην αριστερή βελόνα.
Επανάλαβε τη σειρά αυτή μέχρι να έχεις όσους πόντους χρειάζεσαι + τους 3 πόντους του κορδονιού.
Αντί για [1 ζετέ, 3 πόντους καλή], μπορείς να πλέξεις τον πρώτο πόντο πρώτα από το μπροστινό και μετά από το πίσω ποδαράκι (=μία αύξηση) και 2 πόντους καλή.
Για την άκρη με πικό, πρώτα πλέκεις μια αλυσίδα με πικό και κατόπιν σηκώνεις κατά μήκος της τους πόντους που χρειάζεσαι για να συνεχίσεις να πλέκεις.
Ξεκίνα με μια θηλειά στην αριστερή βελόνα. *Με τη μέθοδο chain edge cast-on (βλ. παραπάνω), βάλε άλλους 2 πόντους (έχεις δηλαδή συνολικά 3 στην αριστερή βελόνα). Πλέξε τους 2, πέρασε τον 1ο πάνω από τον 2ο, πλέξε και τον 3ο πόντο, πέρασε τον προηγούμενο πόντο πάνω από τον τελευταίο. Απομένει τώρα 1 πόντος, τον οποίον και θα περάσεις χωρίς να τον πλέξεις στην αριστερή βελόνα. Επανάλαβε από τον αστερίσκο μέχρι να έχεις όσα πικό χρειάζεσαι.
Κατόπιν σήκωσε πόντους κατά μήκος της αλυσίδας πλέκοντας έναν πόντο σε κάθε πικό και έναν πόντο στο κάθετο νήμα ανάμεσα στα πικό.
Αυτές είναι οι μέθοδοι που γνωρίζω για να βάζεις πόντους. Ξέχασα κάτι; Ποια είναι η αγαπημένη σου τεχνική; Γράψε μου στα σχόλια 👇
ΑΝΝΑΠΛΕΞΙΣ 